Sevishganlar Kuni - kimga g'am, kimga bayram?
14 fevral - Valentin Kuni So’nggi
yillarda O’zbekistonda 14 fevral kunini Valentin yoki Sevishganlar Kuni
sifatida nishonlash ancha ommaviylashdi. Ammo, aksariyat yoshlar
orasida urfga aylangan ushbu bayramga ba’zi ota-onalar va mutaxassislar
norozilik bildiradilar. Ayrim yoshlar nazarida esa sevishganlar kuni
ularning qalbi va ongidan allaqachon joy olishga ulgurgan. Shu bois ham
bayramni ta’qiqlab bo’lmaydi, deyishadi ular. Muxbir: “Qizlar, bugun qanday kunligini bilasizlarmi?”
Yoshlar: “Sevishganlar kuni…”
Muxbir: “Nechanchi sinfda o’qiysizlar? Sizlar ham shu bayramni nishonladingizmi?”
Qizlar: “Yettinchi sinfda o’qiymiz, bayramni endi nishonlaymiz. Dasturxonlar yozamiz, bir-birimizga sovg’alar beramiz”.
Sevishganlar Kuni ba'zi musulmon davlatlarda, jumladan Iroqda ham nishonlana boshlagan O’zbekistonda
so’nggi yillar yoshlar orasida 14 fevralni Sevishganlar kuni sifatida
nishonlash keng tus olmoqda. Biroq jamiyatda bu kunni bayram tariqasida
nishonlanishiga qarshi bo’lgan fikrlar ham ko’paygan. San’atshunos
Gulchehra Umarova, bu bayram milliy urf-odatlarga zid bo’lgani uchun
ham uni nishonlashni ta’qiqlash lozim, deb hisoblaydi.
“Mening qizim ham maktabda o’qiydi. Gaplashdim, Valentin
kuniga maktabda devoriy gazetalar chiqarishyapti, deydi. Bu diniy
nuqtai-nazardan ham, milliy va mafkuraviy nuqtai nazardan ham to’g’ri
kelmaydi. Aynan sevishganlar kuni deb atalishi ham bizning
tushunchalarimizga mutlaqo to’g’ri kelmaydi. Rossiyaning bitta
kanalida: bu kunu sevishganlar bir-biri bilan qovushadigan kun, deb
aytdi. I-ye, kechirib qo’yasiz, bizning dinimizga ham, urf-odatimizga
ham to’g’ri keladimi shu kunni bayram qilish? Biz o’zbekmiz-ku. Bizda
shu narsani targ’ib qilsa, to’g’ri bo’ladimi?” - deydi G. Umarova. Sho’ro davri yoshlari 14 fevralni buyuk shoir va sarkarda
Zahiriddin Muhammad Bobur tavallud topgan kun sifatida bilishgan. Ayni
paytda ayrim yoshlarning Bobur kimligini bilmasliklari asnosida,
g’arbning milliylikka zid hisoblangan an’analarini
o’zlashtirayotganliklari ba’zi ota-onalar va ziyolilarni xavotirga ham
solgan. Ota-onalar va hatto ba'zi yoshlar nazarida Sevishganlar
bayrami O'zbekiston yoshlarini yo'ldan uradi. Ayyom tarafdorlarining
fikricha esa oshiq-ma'shuqlarni bir-biriga sevgi izhor etishini
ta'qiqlash mumkin emas. 18 yoshli Muqaddasga ko’ra, endi bu bayramni ta’qiqlab bo’lmaydi. Chunki u yoshlar ko’nglidan joy olishga ulgurgan.
“Ta’qiqlagan holda ham, masalan, jamoat joylarida
nishonlanmasligi mumkin-u, lekin insonlar birga yuradi ko’cha-ko’yda,
qalbi-qalbiga talpinib turgan odamga sen meni bayram bilan tabriklama,
huquqiy tomondan ta’qiqlangan, deyolmaysiz-ku, to’g’rimi?
Nishonlayveradi shuning uchun. Kirib kelib bo’ldi, singib bo'ldi bu
bayram. Jamiyatning ko’p foizini yoshlar tashkil qiladi. Yoshlar shu
bayramni nishonlab turgandan keyin, uni qanaqa qilib ta’qiqlab qo’yish
mumkin? Norozi kayfiyat paydo bo’lishi mumkin”, deydi Muqaddas. 19 yoshli Saodat esa, muhabbat inson qalbining eng noyob va
pinhoniy-sirli tuyg’usi ekanini aytarkan, muhammatni ochiq targ’ib
qilish va hatto uni bayram tariqasida nishonlash ham to’g’ri emas,
degan fikrda. “Milliyligimizga to’g’ri kelmaydigan-da endi. Juda sharmsiz
bayram ham. Sevgi-muhabbat bu pokiza tuyg’u deb hisoblayman.
Sevgi-muhabbatni ochiq targ’ib qilish ham, bizning milliyligimizga
to’g’ri kelmaydi, deb hisoblayman”, - deb aytadi Saodat. Ayni paytda nodavlat radiostansiyalar o’z eshittirishlarini
Sevishganlar kuniga bag’ishlayotgan bir paytda, davlat ommaviy axborot
vositalarida bu bayramning milliy qadriyatlarga mos kelmasligi
xususidagi targ’ibotlar aks etmoqda. |